Ամառային արևադարձ. Տարվա ամենաերկար օրը [հետաքրքիր փաստեր]

Ամառային արևադարձը, որը նշվում է Հյուսիսային կիսագնդում, տարվա ամենաերկար օրն է։ Այս օրը՝ հունիսի 21-ին, արևը հասնում է իր առավելագույն բարձրությանը երկնքում։

Ահա մի շարք հետաքրքիր փաստեր ամառային արևադարձի մասին․

1. Հունիսի 21

Հունիսի 21-ին, Գրինվիչի ժամանակով առավոտյան 05:04, Արեգակն իր թվացյալ երկնային շարժման ընթացքում անցնում է երկնային հասարակածի նկատմամբ իր ամենաբարձր կետով, ինչն էլ աստղագիտական ամռան սկիզբն է համարվում: Այդ օրը կոչվում է ամառային արևադարձի օր և դիտվում են տարվա ամենաերկար ցերեկն ու ամենակարճ գիշերը: Երկրի պտտույտի առանցքը թեքված է Երկրի` Արեգակի շուրջ պտտույտի ուղեծրի հարթության նկատմամբ (23°26′), ինչն էլ պայմանավորում է տարվա եղանակների փոփոխությունը։ Ամառային արևադարձի ժամանակ, ինչպես նշվեց, դիտվում է ամենաերկար ցերեկն ու ամենակարճ գիշերը, իսկ ձմեռային արևադարձի ժամանակ՝ հակառակը՝ ամենակարճ ցերեկն ու ամենաերկար գիշերը:

2. Աստղագիտական երևույթ

Ամառային արևադարձը տեղի է ունենում, երբ Երկրի պտտույտի առանցքը գտնվում է Արեգակի նկատմամբ իր ամենամեծ անկյան տակ, ինչի հետևանքով Արևը հայտնվում է Խեցգետնի արևադարձից վերև:

3. Մշակութային նշանակություն

Շատ ժողովուրդների մշակույթում ամառային արևադարձը նշում են որպես կարևոր տոն: Օրինակ, Սկանդինավներում սա բազմաթիվ տոների և ծիսական տոնակատարությունների ժամանակ է:

4. Ազդեցությունը բնության վրա

Ամառային արևադարձն ազդարարում է ամառվա սկիզբը, ինչը ենթադրում է բույսերի աճ և կենդանիների ակտիվության մեծացում:

5. Կապը օրացույցի հետ

Այս օրը ավանդաբար օգտագործվում էր օրացուցային հաշվարկների համար և օգնում էր աստղագետներին և հողագործներին որոշել ցանքի և բերքահավաքի կարևոր ժամկետները:

6. Պատմական նշանակություն

Հնագույն կառույցներ, ինչպիսիք են Սթոունհենջը Անգլիայում և Կուկուլկան բուրգը Մեքսիկայում, կառուցվել են այնպես, որ ամառային արևադարձի ժամանակ արևի հետ մի ուղղության վրա լինեն՝ ցույց տալով հին քաղաքակրթությունների՝ աստղագիտական ցիկլերի խորը ըմբռնումը:

Ժողովրդական ծեսեր և ավանդույթներ

Դեղաբույսերի հավաքի օր

Համարվում է, որ այս օրը խոտաբույսերն ու ծաղիկները հատուկ ուժ ունեն: Շատ բուսաբաններ և բուսաբուժներ դեղաբույսեր են հավաքում դեղամիջոցներ և հմայիլներ պատրաստելու համար հենց այդ օրը:

Դիմավորել արևածագը

Բազմաթիվ մշակույթներում մարդիկ փորձում են դիմավորել արևածագը ամառային արևադարձին, որպեսզի ամբողջ տարվա ընթացքում լիցքավորվեն արևի էներգիայով: Այդ իսկ պատճառով Յոգայի միջազգային օրը նշվում է հենց հունիսի 21-ին՝ առավոտյան հատուկ ծիսակարգով արևին ողջույն տալով։

Պտղաբերության ծեսեր

Որոշ ազգերի մոտ ամառային արևադարձը կապվում է պտղաբերության և բարգավաճման ծիսակատարություններ հետ: Ծեսերը կատարվում են բերքի, առողջության և ընդհանուր բարեկեցության բարելավման համար:

Ամառային արևադարձը լայնորեն արտացոլվել է արվեստում՝ որպես վերածննդի, լույսի և անցումային պահերի խորհրդանիշ։ Ահա մի քանի օրինակներ՝ արվեստի տարբեր ոլորտներից.

Նկարչություն

Էդվարդ Մունկ

Իր աշխատանքներում, օրինակ «Արեգակը» (1909) նկարում, Մունկը պատկերում է արեգակի հզորությունն ու լույսը, որոնք ասոցացվում են ամառային արևադարձի հետ։ Նրա աշխատանքները հաճախ լի են սիմվոլիզմով և լույսի էմոցիոնալ ազդեցությամբ։

Գրականություն

Վիլյամ Շեքսպիր

«Միջամառային գիշերվա երազ» պիեսում Շեքսպիրը օգտագործում է ամառային գիշերվա կախարդական մթնոլորտը՝ ստեղծելու համար կախարդական և ռոմանտիկ արկածների ֆոն։

Հենրի Դեյվիդ Թորո

Իր «Ուոլդեն» գրքում Թորոն նկարագրում է բնությունն ու եղանակների փոփոխությունը, այդ թվում՝ արևադարձի դիտարկումները։

Երաժշտություն

Կառլ Օրֆ

Իր հայտնի «Կարմինա Բուրանա» ստեղծագործությունում Օրֆը ներառում է բնության և եղանակների հերթագայության հետ կապված տեսարաններ և թեմաներ, չնայած արևադարձը չի նշվում, բայց երաժշտության ոգին և ռիթմերը հիշեցնում են բնության ցիկլերի փոփոխությունները։

shushan karapetyan

21.06.2024

Հազարան Բլբուլ